Hallo allemaal, mijn naam is Elias Vandendriessche. Inmiddels werk ik al zes jaar bij Tim Willems Kinesitherapie, waar we dagelijks mensen helpen met hun fysieke klachten. Toch heb ik, ironisch genoeg, zelf jarenlang geworsteld met terugkerende rugpijn. Het was een probleem dat niet alleen mijn dagelijks leven beïnvloedde, maar ook mijn werk als kinesist bemoeilijkte. Vandaag kan ik echter met trots zeggen dat mijn pijn volledig verdwenen is.
Ik vond het waardevol om mijn verhaal met jullie te delen, niet alleen om mijn persoonlijke ervaring te schetsen, maar ook om een licht te werpen op hoe we professioneel met dit soort klachten omgaan. Hopelijk kan mijn ervaring jou helpen, of je nu zelf met rugpijn kampt of iemand kent die dat doet.
Toen ik in 2013 begon met de opleiding kinesitherapie, richtte ik me vooral op studeren. Hierdoor verviel ik in een patroon waarbij sporten een uitzondering werd en ik weinig beweging had. Nochtans had ik daarvoor 13 jaar op een behoorlijk niveau gebasketbald met een minimaal aantal blessures (behalve de gebruikelijke enkelverzwikkingen, etc.). In 2015 herinner ik me dat ik voor de televisie zat in halve kleermakerszit toen ik een zeurende pijn voelde in mijn linker bil.
Dit bleef enkele weken aanhouden en werd niet beter. Toen ik nog onwetend was, ging ik naar de revalidatiearts, die sprak van een mogelijke hernia. Vervolgens volgde ik enkele sessies kinesitherapie met de focus op manuele therapie. Dit verbeterde echter niet, en ik werd doorverwezen voor een MRI-scan. Deze bevestigde wat de arts al vermoedde: een hernia op L5-S1 met lichte druk op de uittredende zenuwwortel. Op dat moment verklaarde dit voor mij perfect mijn klachten. Wat daarop volgde, waren ettelijke maanden waarin het voor mij moeilijk was om lang recht te staan, lange afstanden te wandelen, lang neer te zitten, etc. Ik voelde constant een zeurende pijn in de bil. Destijds zat ik nog volop in mijn studies en zocht ik zelf naar een manier om weer fysiek actief te worden. Ik besloot (onervaren) met fitness te beginnen. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, werd er in mijn opleiding kinesitherapie nauwelijks nadruk gelegd op fitness/krachttraining. Hoe dit tegenwoordig is, weet ik persoonlijk niet. Hoe dan ook, ik begon te trainen, en in de daaropvolgende maanden werd de klacht minder nadrukkelijk. Na een periode van ongeveer twee jaar was ik verlost van mijn klachten.
In deze periode had ik sporadisch last van mijn onderrug. Vooral ’s morgens en bij specifieke taken zoals lang autorijden, lang rechtstaan en lang zitten. Het was een stijfheid die zich in intensere momenten kon uiten in een doordringende band in de onderrug. Ondertussen trainde ik verder, met veel meer opgedane kennis in de jaren dat ik werkte in de fitness. Ik paste oefeningen aan, bouwde op, en werkte rond de klacht. Er waren periodes (lees: weken) van vrijwel geen last, en dan weer periodes met meer last. Tot dat ik in september 2023 weer begon met basketbal op een lager niveau. Tijdens de eerste wedstrijd landde ik wat onverwacht en onvoorbereid na een sprong (wat wel vaker gebeurt) en voelde ik een steek in mijn onderrug. De typische vorm van lage rugpijn die veel mensen herkennen (“lumbago”). De eerste dagen waren moeilijk en de rugpijn nam geleidelijk af. Daarna kwam er een intense bil- en beenpijn op, zoals ik die herkende van in 2015, maar dan erger. Bovendien voelde ik tintelingen, een slapend gevoel in mijn been, en een zwak gevoel, meestal door de pijn. Deze keer was het veel meer voelbaar, en de nachten waren in het begin ook moeilijk. Meer dan 500 meter wandelen lukte niet meer, ik moest constant van houding wisselen, de beenoefeningen in de fitness gingen moeizamer en basketbal was uitgesloten. Dit had ook invloed op mijn werk ,waarbij ik mensen moest begeleiden en behandelen.
De MRI wees op dezelfde situatie als in 2015, precies dezelfde plaats. De huisarts stelde een infiltratie voor in de pijnkliniek. Echter, door te blijven trainen (en soms veel pijn te verdragen), ging deze klacht na vier maanden grotendeels vanzelf over en besloot ik niet voor een infiltratie te gaan. Op dit moment is mijn rugpijn volledig weg en voel ik niets meer van de klachten in mijn been.
Ondertussen zijn we al enkele jaren afgestudeerd en zijn de praktijk en wijzelf al veel gegroeid. Ook het onderzoek rondom deze problematieken heeft niet stilgestaan. Misschien moeten we toch even uitleggen over wat voor soort pijn dit gaat en wat de huidige wetenschap zegt over deze problematiek. In deze blog hebben we het over hernia’s in de lage rug(lumbaal).
In de categorie rugpijn zijn er in theorie verschillende subcategorieën te onderscheiden, maar we focussen ons in dit geval op radiculaire pijn (ischias/ ‘t sijatiek in de volksmond). Dit wijst niet zozeer op rugpijn, maar eerder op de pijn uitgelokt door irritatie van de uittredende zenuwwortel, waar de zenuw ontspringt in de wervelkolom en naar buiten treedt tussen twee wervels door. De klacht uit zich vooral in het onderste lidmaat. Dit kan komen door een probleem met de tussenwervelschijf (discus), de schokdemper tussen twee wervels (zie afbeelding). Daarbij kan een deel van de vloeistof uit de kern lekken en irritatie veroorzaken op de nabijgelegen zenuw. Het is complex en er kunnen mogelijk ontstekingsprocessen aanwezig zijn. Een belangrijke kanttekening is dat een discushernia de meest voorkomende oorzaak is voor radiculaire pijn, maar dat radiculaire pijn geen gebruikelijke oorzaak is voor rugpijn. Als er sprake is van radiculaire pijn, is dit in 60-80% van de gevallen gelinkt aan een discushernia. Het voorkomen van symptomatische (met klachten) discushernia is 1-3% bij mensen tussen de 30 en 50 jaar, met meer gevallen bij mannen dan vrouwen. We weten uit onderzoek dat discusproblemen ook voorkomen in asymptomatische populaties.
Bijvoorbeeld: het voorkomen van het uitstulpen van de tussenwervelschijf zonder klachten neemt toe van 29% bij 20-jarigen naar 43% bij mensen van 80 jaar oud. Bij meer dan 50% van de asymptomatische individuen van 30-39 jaar oud is er sprake van slijtage van de tussenwervelschijf en de gewrichten tussen de wervels. Dit suggereert dat dit deel uitmaakt van normale leeftijdsgebonden veranderingen. We zouden ze ook de ‘rimpels aan de binnenkant’ kunnen noemen. Rimpels zijn niet fijn, maar ze geven geen klachten.
De robuustheid van de rug wordt vaak onderschat en al te vaak wordt de rug aanzien als een zwakke structuur in je lichaam. Dit wordt dan vaak toegewezen aan zwakke buik – en rugspieren, eventuele slijtage, familiale factoren (“het zit in de familie”) etc. Je mag er van uit gaan dat de botten, ligamenten en spieren die rug vormen heel solide en sterk zijn. Belangrijker nog: de rug is gemaakt om te bewegen en is adaptief! Daar kan je dus zelf zeker aan werken, eventueel met begeleiding van de kinesitherapeut.
Dit zijn veel cijfers en wat moeilijk om te doorgronden, maar het wijst erop dat dit soort klachten vanuit een breder perspectief moeten worden bekeken, aangezien mensen ook discushernia’s hebben zonder klachten ende oorzaken elders gezocht moeten worden. Hiermee bedoelen we dat er naast het puur ‘anatomische’ ook gekeken moet worden naar bijvoorbeeld levensstijl.
Overgewicht en obesitas zijn gelinkt aan deze ‘ischias’ omdat overtollig vetweefsel gelinkt wordt aan laaggradige ontsteking (op de achtergrond) en dit ook invloed kan hebben op het ontstekingsproces nabij de zenuw. Ook lage fysieke fitheid en sedentair gedrag worden meer gelinkt aan rugpijn en ook aan radiculaire pijn. Een andere mogelijke link is genetische achtergrond en een portie ongeluk. Persoonlijk merkte ik ook op dat oververmoeidheid een belangrijke factor was in mijn pijn. Slaap is volgens mij cruciaal in het proces van genezing.
Een misvatting is ook dat tillen slecht is voor de rug en dat dit de grootste kans op hernia’s creëert. Dit is de laatste jaren in een groot deel van de studies ontkracht.
Met andere woorden: de oorzaak is in veel gevallen onduidelijk of een samenloop van factoren, maar met een sedentaire levensstijl help je jezelf (alweer) in de problemen. Dit geldt ook voor het verloop en de behandeling van deze klachten. Ze kunnen zeer invaliderend zijn, maar het belangrijkste dat je in je achterhoofd moet houden is: geduld. In een groot deel van de gevallen geneest het lokale letsel vanzelf. De grootste kans op genezing komt zelfs voor bij de grootste discushernia’s! De weg naar genezing kan lang en onaangenaam zijn, maar er is zeker een uitweg en een operatie is zelden nodig. Dit wordt alleen overwogen wanneer er een duidelijk krachtsverlies wordt vastgesteld. Dit komt gelukkig niet veel voor (3-5% van de discushernia’s).
Dit is ook hoe ik met mijn klachten ben omgegaan. Sommige dagen lijken deze bovengenoemde punten vanzelfsprekend, maar er waren zeker dagen waarop ik ze vervloekte. Achteraf gezien maken ze allemaal deel uit van het revalidatieproces.
Vraag raad aan je kinesist hoe je dit proces kunt doorlopen en kijk om samen lange termijn doelstellingen te stellen, want dit is een proces van ups en downs. Hij/zij zal de klachten samen met jou opvolgen.
Geschreven door Elias
11/09/24
Brinjikji W, Luetmer PH, Comstock B, Bresnahan BW, Chen LE,Deyo RA, Halabi S, Turner JA, Avins AL, James K, Wald JT, Kallmes DF, JarvikJG. Systematic literature review of imaging features of spinal degeneration inasymptomatic populations. AJNR Am J Neuroradiol. 2015 Apr;36(4):811-6. doi:10.3174/ajnr.A4173. Epub 2014 Nov 27. PMID: 25430861; PMCID: PMC4464797.
Shiri R, Karppinen J, Leino-Arjas P, Solovieva S, Varonen H,Kalso E, Ukkola O, Viikari-Juntura E. Cardiovascular and lifestyle risk factorsin lumbar radicular pain or clinically defined sciatica: a systematic review.Eur Spine J. 2007 Dec;16(12):2043-54. doi: 10.1007/s00586-007-0362-6. Epub 2007May 25. PMID: 17525856; PMCID: PMC2140143.
Zhou J, Mi J, Peng Y, Han H, Liu Z. Causal Associations ofObesity With the Intervertebral Degeneration, Low Back Pain, and Sciatica: ATwo-Sample Mendelian Randomization Study. Front Endocrinol (Lausanne). 2021 Dec8;12:740200. doi: 10.3389/fendo.2021.740200. PMID: 34956075; PMCID: PMC8692291.
Maurer E, Klinger C, Lorbeer R, Rathmann W, Peters A,Schlett CL, Nikolaou K, Bamberg F, Notohamiprodjo M, Walter SS. Long-termeffect of physical inactivity on thoracic and lumbar disc degeneration-anMRI-based analysis of 385 individuals from the general population. Spine J.2020 Sep;20(9):1386-1396. doi: 10.1016/j.spinee.2020.04.016. Epub 2020 Apr 30.PMID: 32360761.
Xie G, Liang C, Yu H, Zhang Q. Association betweenpolymorphisms of collagen genes and susceptibility to intervertebral discdegeneration: a meta-analysis. J Orthop Surg Res. 2021 Oct 18;16(1):616. doi:10.1186/s13018-021-02724-8. PMID: 34663366; PMCID: PMC8522091.
Saraceni N, Campbell A, Kent P, Ng L, Straker L, O'SullivanP. Exploring lumbar and lower limb kinematics and kinetics for evidence thatlifting technique is associated with LBP. PLoS One. 2021 Jul
Swain CTV, Pan F, Owen PJ, Schmidt H, Belavy DL. Noconsensus on causality of spine postures or physical exposure and low backpain: A systematic review of systematic reviews. J Biomech. 2020 Mar26;102:109312. doi: 10.1016/j.jbiomech.2019.08.006. Epub 2019 Aug 13. PMID:31451200.
Chiu CC, Chuang TY, Chang KH, Wu CH, Lin PW, Hsu WY. Theprobability of spontaneous regression of lumbar herniated disc: a systematicreview. Clin Rehabil. 2015 Feb;29(2):184-95. doi:
Dowling TJ, Munakomi S, Dowling TJ. Microdiscectomy. 2023Aug 13. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing;2024 Jan–. PMID: 32310444.
Williams AL, Leggit JC. Epidural Corticosteroid Injectionsfor Lumbosacral Radicular Pain. Am Fam Physician. 2021 Apr 1;103(7):405-406.PMID: 33788517.