Waarom sommige blessures langer duren – en hoe jij het versnelt

Veel mensen maken zich zorgen over asymmetrie in hun lichaam. Vaak komt dit doordat zorgverleners iets ‘zien’ en dit benadrukken, waardoor het lijkt alsof er iets mis is. Maar is een verschil tussen links en rechts, of een kleine scheefstand van wervels of bekken, altijd iets om bang van te worden? In deze blog leggen we uit wat de wetenschap hierover zegt — én geven we inzicht in hoe je gedachten over je lichaam je herstel kunnen beïnvloeden.

‍

Voorbeelden van asymmetrie

Asymmetrie kan op verschillende manieren zichtbaar zijn:

• Spierbalans: bijvoorbeeld de verhouding tussen quadriceps en hamstrings, of de balans tussen buik- en rugspieren, bovenrug en borstspieren, etc.
• Lengteverschillen: genetisch bepaalde verschillen in arm- of beenlengte komen we vaak tegen.
• Wervelstand / houding: soms lijken wervels “uit hun lijn” te staan of is er een lichte scheefstand of kanteling (bekken, rug, etc.).
• Slechte houding en/of Scoliose: een zijdelingse kromming van de wervelkolom, meestal ook genetisch bepaald.
• Bekkenkanteling: een voorwaarts of achterwaarts gekanteld bekken, aan één of aan beide zijden.
• Afwijkende Schouderbladstand of atypisch bewegingspatroon: subtiele verschillen in hoe de schouderbladen staan of bewegen.

Deze voorbeelden van asymmetrie hoor je vaak van zorgverleners, maar ze zijn vaak meer schadelijk dan nuttig en bovendien niet langer wetenschappelijk onderbouwd of relevant om te delen. Het is belangrijk om te weten dat veel van deze verschillen evenveel voorkomen bij mensen zonder pijn als bij mensen mét pijn. Bovenstaande verschillen zijn, volgens huidige inzichten, geen betrouwbare voorspeller voor blessures of klachten. Kortom: een bepaalde asymmetrie is meestal géén reden tot zorgen.

Sport als voorbeeld van natuurlijke asymmetrie

Bijna alle sporten zijn asymmetrisch, maar dat betekent niet dat ze schadelijk zijn of per definitie blessures veroorzaken.

• Slagsporten zoals tennis en padel: spelers gebruiken één arm dominant, wat leidt tot natuurlijke spier- en botadaptaties. Onderzoek toont dat deze verschillen adaptief zijn en niet leiden tot meer blessures.
• Voetbal: veel spelers trappen bijna uitsluitend met één dominante voet, met asymmetrische kracht en mobiliteit, maar zonder bewezen hoger blessurerisico.
• Volleybal & werpsporten (honkbal, handbal, speerwerpen): sterke asymmetrie in bovenlichaam en rotatiepatroon, maar topsporters functioneren hiermee     jarenlang blessurevrij.
• Hockey/golf: rotatiesporten waarbij één kant van het lichaam structureel anders gebruikt wordt.

Deze voorbeelden tonen aan dat het menselijk lichaam zich uitstekend kan aanpassen aan asymmetrische belasting: ons lichaam is flexibel, robuust en evolueert mee met wat we doen.

Bij sommige sporters levert asymmetrie zelfs een optimalisatie van  prestatie op; een gekend voorbeeld is Usain Bolt, wiens unieke anatomie op natuurlijke wijze een asymmetrisch looppatroon heeft gevormd, waardoor hij beter presteert. En dan hebben we het nog niet eens over de Special Olympics, waar mensen met nog diversere lichaamstypes indrukwekkende prestaties leveren.

Hieronder leggen we de focus op bekkenscheefstand en rugwervels, omdat dit de klachten zijn die we het vaakst in de praktijk zien. Deze inzichten zijn bovendien door te trekken naar alle gelijkaardige asymmetrieën.

Een scheef of verdraaid bekken: wat zegt de wetenschap?

Het is bijzonder moeilijk om met de handen betrouwbaar een bekken met een afwijkende rotatiestand te voelen. Vaak blijken vermeende afwijkingen meetfouten te zijn, veroorzaakt door natuurlijke variaties in de vorm van het bekken. Omdat het bekken slechts ongeveer 2 mm bewegingsuitslag heeft, is het vrijwel onmogelijk zulke kleine rotatieverschillen door lagen huid, vet en spieren heen te detecteren. Dit geldt eveneens voor de wervels in de rug.

Vaak krijgen mensen te horen dat hun bekken te ver naar voren kantelt, waardoor ze een te holle onderrug zouden hebben, of juist andersom. Uit onderzoek blijkt echter dat dit weinig zegt over het ontstaan van pijn. De vorm van het bekken en de kromming van de wervelkolom vertonen van nature een grote variabiliteit tussen mensen. Deze verschillen zijn grotendeels genetisch bepaald en kunnen niet veranderd worden. Zo hebben vrouwen bijvoorbeeld vaak een iets hollere onderrug dan mannen, wat volledig normaal is en geen medisch probleem vormt. Het medicaliseren van deze natuurlijke variatie kan zelfs tot onnodige zorgen of klachten leiden. Voor meer mythes over houding verwijs ik graag naar ons vorige blog artikel: https://www.kine-tim.be/blog/houding-rugpijn

De onderstaande afbeelding illustreert de grote variabiliteit in de vorm van het bekken, waardoor het testen ervan met de handen vaak weinig betrouwbare informatie oplevert.

Wervels “uit hun lijn”: Wat zegt de wetenschap?

Wetenschappelijk onderzoek toont duidelijk aan dat de populaire opvatting — dat wervels “verkeerd staan” en “teruggezet” moeten worden — niet klopt.

• Veel van wat therapeuten bij palpatie menen te voelen, kan verklaard worden door natuurlijke variatie in wervelvorm of door spier- & weefselstructuur ertussen (“palpatory pareidolia”).
• Recente wetenschappelijke reviews over manuele therapie / manipulaties melden dat er geen overtuigend bewijs is dat manipulaties leiden tot meetbare     structurele veranderingen in wervelpositie of houding.
• Dat wil niet zeggen dat manuele therapie geen effect kan hebben — wél dat het effect niet per se komt door “botten rechtzetten”, maar eerder via     neurofysiologische en contextuele mechanismen (spierspanning, gewrichtsbeweging, pijnperceptie, ontspanning, etc.).

Door de jaren heen zijn er diverse therapievormen ontstaan die zich richten op het behandelen van deze asymmetrieën, zoals osteopathie-achtige methodes (bijvoorbeeld de Busquet-methode), muscle fascia sling-behandelingen en manipulaties. Hoewel deze technieken vaak tijdelijke pijnverlichting kunnen geven, zijn ze niet evidence-based. Het idee dat scheefstaande botstukken daadwerkelijk gecorrigeerd kunnen worden, wordt door wetenschappelijk onderzoek niet ondersteund; deze behandelingen beïnvloeden dus niet de onderliggende structuur, maar louter het ervaren ongemak. Met andere woorden: het idee dat je wervels met manipulatie “terug kunt duwen” naar een ideale, symmetrische positie is volgens huidige evidence niet houdbaar.

Wat gebeurt er dan wél bij een manipulatie?

Zou het niet vreemd zijn als iemand met zijn handen een wervel of een bekken “van plaats” zou kunnen duwen? Denk maar aan een rugbyspeler die bij een stevige tackle krachten te verwerken krijgt die vele malen groter zijn dan wat een therapeut met de handen kan uitoefenen. Uit wetenschappelijk onderzoek weten we dat de wervelkolom een uitzonderlijk sterke en stabiele structuur is. De krachten die je manueel kan zetten zijn simpelweg te klein om een wervel daadwerkelijk te verplaatsen of te vervormen.

Wat er wél gebeurt bij een manipulatie, is dat er een kleine gasbel in het gewricht “barst” (cavitatie). Dit geeft dat typische knapgeluiden zorgt via het zenuwstelsel voor een tijdelijke pijndemping en een gevoel van ontspanning.

Waarom obsessie met asymmetrie nadelig kan uitpakken —het Nocebo effect

Wanneer therapeuten of patiënten te veel nadruk leggen op kleine, niet-relevante asymmetrieën (“je bekken staat verdraaid”, “je wervel zit niet helemaal recht”), kan dit onbedoeld schadelijk zijn.

Negatieve overtuigingen kunnen op zich al klachten in stand houden. Dit noemen we het Nocebo effect: negatieve verwachtingen die je pijnsysteem gevoeliger maken en herstel vertragen.

Wat het nocebo effect concreet kan veroorzaken:

• Je gaat je lichaam anders “beleven”: je voelt je misschien stijver, gespannen of alerter — soms zelfs pijnlijker — ook al is er geen duidelijke anatomische afwijking. Het is alsof je een vergrootglas op een specifiek lichaamsdeel richt. Bij plotselinge pijn is dat begrijpelijk, maar het mag niet blijven aanhouden.
• Je vermijdt bepaalde bewegingen of gebruikt compensaties, uit angst iets verkeerd te doen. Daardoor kan je spier- of gewrichtsstijfheid toenemen, of verlies je functionele bewegingskwaliteit en verlies je over langere tijd spiermassa.
• Je raakt onzeker over bewegen, overdreven alert op sensaties, en afhankelijk van therapieën die “corrigeren”, terwijl er niets fundamenteel gecorrigeerd hoeft te worden.
• Je verliest vertrouwen in je natuurlijke bewegingsvrijheid en het probleemoplossend vermogen van je eigen lichaam.
• Herstel kan hierdoor trager verlopen, niet omdat er structureel iets stuk is, maar omdat je eigen verwachtingen en overtuigingen klachten in stand houden.

Samengevat; correcte informatie is cruciaal: vertrouwen in je lichaam helpt klachten te verminderen en herstel te ondersteunen.

Wat deze inzichten betekenen voor jou als patiënt (of therapeut)

• Een lichte asymmetrie is meestal géén reden tot paniek — ons lichaam is nu eenmaal niet perfect symmetrisch.
• Uitspraken zoals “mijn rug is scheef” of “mijn bekken hangt scheef” zijn vaak slechts hypothesen, geen diagnoses. Dit is gebaseerd op het gevoel van een     zorgverlener, dat vaak onnauwkeurig kan zijn — niet door een gebrek aan vaardigheid of ervaring, maar door de inherente lage betrouwbaarheid van dit soort testen.
• Behandelingen — manuele therapie, manipulaties en mobilisaties — kunnen zeker helpen, maar niet met het doel om “botten recht te zetten”, wél om functie, pijn, beweeglijkheid, spierspanning en zelfvertrouwen te verbeteren.
• Let op je eigen taalgebruik en communicatie: durf vragen te stellen, laat je goed informeren, en vermijd deterministische uitspraken (“je rug is kapot”, “je wervels staan verkeerd”).

• Focus op wat wél bewezen effectief is: geduld (de tijd heelt), vertrouwen, bewegen, stressmanagement en voldoende slaap. Met andere woorden: zet in op het bevorderen van je gezondheid, in plaats van te proberen zaken te controleren waar je geen controle over hebt.

• In plaats van te blijven hangen bij het probleemgebied, kun je je energie beter steken in zinvolle bewegingen die afgestemd zijn op wat jij nodig hebt.

Conclusie — realistisch, hoopvol én evidence-based

Asymmetrie in het lichaam is meestal normaal en niet per se problematisch. Enerzijds is het moeilijk nauwkeurig te meten en anderzijds vormen veel voorkomende verschillen — zoals spierbalans, houding of lichte scheefstand — geen duidelijk risico voor pijn of blessures.

Tegelijkertijd is het belangrijk hoe je denkt over je lichaam. Negatieve overtuigingen kunnen klachten in stand houden, door het nocebo effect.

Het is volkomen normaal dat we bij pijn op zoek zijn naar snelle verlichting. Bovendien hechten we als mens van nature waarde aan symmetrie. Toch leidt het najagen van deze onmiddellijke correcties vaak niet tot duurzaam herstel; echte verbetering vraagt tijd, geduld en een aanpak die de belastbaarheid en functie van het lichaam versterkt.

De meest waardevolle insteek is realistische hoop: manuele behandelingen en oefeningen kunnen behulpzaam zijn, zolang ze niet gericht zijn op het corrigeren van standen, maar eerder dienen als tijdelijke technieken voor pijnmanagement bij acute klachten. Ze zijn vooral effectief als onderdeel van een bredere, holistische aanpak, met aandacht voor beweging, vertrouwen in herstel en een gezonde mindset.

‍

Geschreven door Tim op 5/12/25

‍

Bronvermelding

Swain, C. T. V.,Pan, F., Owen, P. J., Schmidt, H., & Belavy, D. L. (2020). No consensuson causality of spine postures or physical exposure and low back pain: Asystematic review of systematic reviews. Journal of Biomechanics, 102,109312. https://doi.org/10.1016/j.jbiomech.2019.08.006

Kellis, E.,Sahinis, C., & Baltzopoulos, V. (2023). Is hamstrings-to-quadricepstorque ratio useful for predicting anterior cruciate ligament and hamstringinjuries? A systematic and critical review. Journal of Sport and HealthScience, 12(3), 343–358. https://doi.org/10.1016/j.jshs.2022.01.002

Maloney, S. J.(2019). The Relationship Between Asymmetry and Athletic Performance: ACritical Review. Journal of Strength and Conditioning Research, 33(9),2579–2593. https://doi.org/10.1519/JSC.0000000000002608

Bialosky, J. E.,Bishop, M. D., George, S. Z., & Price, D. D. (2009). Mechanisms ofmanual therapy in the treatment of musculoskeletal pain: A comprehensive model.Manual Therapy, 14(5), 531–538. https://doi.org/10.1016/j.math.2009.07.007

Rubinstein, S. M.,van Middelkoop, M., Assendelft, W. J., de Boer, M. R., & van Tulder, M. W.(2019). Spinal manipulative therapy for acute low-back pain. CochraneDatabase of Systematic Reviews, 9, CD008880.https://doi.org/10.1002/14651858.CD008880.pub2

Evers, A. W. M.(2021). Nocebo effects in clinical practice. Nederlands Tijdschrift voorGeneeskunde, 165, D6338. https://www.congresalk.nl/resources/uploads/sites/41/2021/07/NOLK-artikel-2021-Andrea-Evers.pdf

Hickey, J.,McQuade, K., O’Sullivan, K., & Smeets, R. (2018). Scapular dyskinesisincreases the risk of future shoulder pain in asymptomatic athletes: Asystematic review and meta-analysis. Journal of Science and Medicine inSport, 21(2), 113–118. https://doi.org/10.1016/j.jsams.2017.07.005

Handrich K, Kamer L, Mayo K, Sawaguchi T, Noser H, Arand C,Wagner D, Rommens PM. Asymmetry of the pelvic ring evaluated by CT-based 3Dstatistical modeling. J Anat. 2021 May;238(5):1225-1232. doi:10.1111/joa.13379. Epub 2020 Dec 31. PMID: 33382451; PMCID: PMC8053576.

The Sports Physio. (2023). Diagnostic palpation, is it askill, an art or an illusion? https://www.thesports.physio/diagnostic-palpation-is-it-a-skill-an-art-or-an-illusion/

Thumbnail van Pexels.

‍

Pijn begrijpen is niet eenvoudig. Het is geen zwart-wit gegeven, maar eerder een spectrum. Er spelen talloze factoren mee die ons pijnsysteem gevoeliger kunnen maken. Daardoor kan pijn optreden in omstandigheden waarin je dat niet meteen zou verwachten. Het is dus belangrijkom te beseffen dat pijn niet altijd één duidelijke oorzaak heeft en ook niet rechtlijnig samenhangt met weefselschade.

Een bekend voorbeeld: iemand heeft intense rugpijn ,maar op de MRI-scan is er niets concreet te zien. Dat toont aan dat er niet altijd een directe relatie is tussen wat we op een scan zien en de pijn die iemand voelt. Analogieën helpen om dit abstracte gegeven concreter te maken.

1. Glas met water (zie vorige post)

Dit hebben we eerder uitgebreid besproken: een glas dat stilaan volloopt en uiteindelijk kan overlopen wanneer de belasting groter wordt dan de belastbaarheid.

Lees het hele verhaal op onze blog:https://www.kine-tim.be/blog/belasting-en-belastbaarheid

2. Droog bos

Hoe meer risicofactoren aanwezig zijn, hoe “droger” het bos wordt. In een uitgedroogd bos is nog maar een kleine vonk nodig om een grote brand te veroorzaken.

• Het uitdrogen van het bos: dit staat voor risicofactoren die ons gevoeliger maken voor pijn. Dat kan gaan om psychologische, sociale of levensstijlfactoren. Het is zelden één factor alleen, maar meestal een combinatie. Dit sluit aan bij het bio-psycho-sociaal model van pijn.
• De vonk: dit zijn de triggers die pijn in gang zetten, zoals een beweging, een tilmoment of zelfs zonder duidelijke aanleiding.
• Onderhoudende factoren: dit zijn de omstandigheden die ervoor zorgen dat de pijn blijft branden of steeds opnieuw oplaait. Het lichaam bevindt zich dan in een toestand van verhoogde gevoeligheid of ontstekingsbereidheid, waardoor kleine prikkels al een grote pijnreactie kunnen uitlokken.
• De nuance: in een vochtig, groen bos veroorzaken dezelfde vonken géén brand. Zo zijn er ook veel mensen die zware dingen tillen zonder pijn te krijgen. Het gaat dus om de context waarin het lichaam zich bevindt.
• Praktisch voorbeeld: iemand heeft wekenlang slecht geslapen en veel stress gehad. Tijdens het werken in de tuin ontstaat er rugpijn, terwijl dat normaal nooit gebeurt. Een scan toont niets bijzonders. Dat betekent niet dat de pijn "tussen de oren" zit, maar dat het zich afspeelt in fysiologische systemen zoals het immuunsysteem en het zenuwstelsel, die niet zichtbaar zijn op beeldvorming.

Factoren die het bos droger maken: ongezonde levensstijl (roken, alcohol, overgewicht, te weinig bewegen), slechte slaap, aanhoudende stress, metabole problemen (bv. diabetes of prediabetes), of negatieve psychologische factoren.

3. Aandelengrafiek

Wanneer pijn hevig is, verliezen we gemakkelijk het overzicht en voelen we ons opgeslorpt door het moment. Dat is vergelijkbaar meteen aandelengrafiek:

• Korte termijn: net als beurskoersen kan pijn van dag tot dag of zelfs uur tot uur sterk schommelen. Dit kan ontmoedigend zijn.
• Lange termijn: wie uitzoomt ziet vaak dat er ondanks de pieken en dalen een geleidelijke verbetering kan zijn. Het is dus zinvol om naar maanden te kijken in plaats van naar uren of dagen.
• Lessen trekken: net zoals beleggers leren uit vorige cycli, kunnen we ook leren uit eerdere pijnperiodes. Wat werkte er toen? Welke omstandigheden hielpen of hinderden herstel?

👉 Deze metafoor helpt mensen het vertrouwen te houden dat pijn niet altijd permanent of uitzichtloos is. Fluctuaties horen erbij, maar de trend kan alsnog positief zijn.

4. Thermostaat / Alarm-model

Ons pijnsysteem lijkt op een thermostaat of rookmelder.

• Thermostaat: wanneer de temperatuur te hoog wordt, slaat het alarm aan. Maar soms staat het té gevoelig ingesteld, waardoor hij al aanspringt bij een milde     warmte. Zo kan ons pijnsysteem prikkels overdrijven.
• Alarm / rookmelder: een rookmelder is nuttig, want hij waarschuwt voor gevaar. Alleen gaat hij soms ook af bij stoom uit de douche of een aangebrande toast. Hetzelfde gebeurt bij pijn: het signaal is echt, maar het betekent niet altijd dat er sprake is van weefselschade.
• Praktisch gevolg: leren begrijpen dat pijn een beschermingssignaal is, maar niet altijd een correcte weergave van schade. Dit inzicht maakt het gemakkelijker om weer met vertrouwen te bewegen.

 5. De kunst van loslaten

Stel je voor dat je een flesje water van een halve liter in je hand houdt. In het begin voelt dat helemaal niet zwaar aan. Een paar minuten lukt moeiteloos. Maar wat gebeurt er als je datzelfde flesje een uur, of zelfs een hele dag blijft vasthouden? Dan beginnen je spieren pijn te doen, je arm gaat verzuren, en op den duur wordt het ondraaglijk.

Met stress gaat het net zo. Een beetje spanning kan ons zelfs alert en gefocust houden. Maar als we die stress te lang vasthouden, zonder pauze, begint ons lichaam te protesteren. De kunst is niet om nooit stress te hebben, maar wel om op tijd het flesje even neer te zetten — rust te nemen, ademruimte te creëren, en ons systeem te ontlasten.

‍

6. De pijnschaal, hoeveel pijn is ok?

Het is normaal dat je met pijn naar de therapie komt, en ook dat je tijdens of zelfs na de behandeling nog pijn kunt verwachten. Dat hoort bij het herstelproces. We gebruiken daarbij de VAS-pijnschaal (0 = geen pijn, 10 = ondraaglijk) als richtlijn. Pijn tot maximaal 5 op 10 is toegelaten: duidelijk aanwezig, maar nog net niet intens. Belangrijk is dat de pijn draagbaar blijft en dat je ze altijd communiceert, zodat we samen de juiste balans kunnen vinden. Ook de duur van de pijn speelt mee – pijn die snel zakt is meestal oké, terwijl pijn die lang blijft aanhouden extra aandacht verdient.

Conclusie

Door je pijn in de juiste context te plaatsen, vergroot je de kans om er beter mee om te gaan. Het is geen kwestie van onmiddellijke verandering, maar van een geleidelijk proces. Op lange termijn is dit de beste bescherming tegen terugkerende of chronische pijn.

Onze overtuigingen sturen ons gedrag, en dat gedrag beïnvloedt rechtstreeks onze fysiologie en gezondheid.

‍

Tot slot

‍
Pijn kan ingewikkeld lijken, maar het is belangrijk te onthouden dat je lichaam veerkrachtig is en kan veranderen. Door kleine stappen te zetten – beter slapen, stress verminderen, regelmatig bewegen en een gezonde levensstijl nastreven – kan je je “bos groener” maken, je “batterij opladen” en je pijnsysteem weer wat kalmeren. Het vraagt tijd en geduld, maar elke stap in de goede richting helpt je om sterker en vrijer te bewegen.

‍

Geschreven door Tim Willems, oktober 2025.

‍

Beelden gegenereerd met behulp van AI.

Inzicht in belasting, belastbaarheid en wat jouw glas doet overlopen.

We hebben het allemaal wel eens gevoeld: dat moment waarop het te veel wordt. Je hebt niets bijzonders gedaan, en toch zit je plots met rugpijn, nek -en hoofdpijn of vermoeidheid die maar niet overgaat. Hoe kan dat?

In de kine sessies leggen we dat vaak uit aan de hand van een eenvoudig, maar krachtig beeld: een glas water.

Stel je voor dat je lichaam en geest een glas zijn, en dat alles wat je meemaakt — fysiek, mentaal en sociaal — als water in dat glas terechtkomt. Zolang het glas niet te vol staat, is er niets aan de hand. Maar als het (te lang) te vol raakt of overloopt ontstaan er klachten zoals pijn, vermoeidheid, blessures etc...

In dit artikel bekijken we hoe dat glas zich vult, wat de grootte ervan bepaalt, en hoe je beter leert omgaan met wat erin zit. Want inzicht in je belasting en belastbaarheid is de eerste stap naar een gezonder evenwicht.

De Metafoor van het Glas

Wat Bepaalt de Grootte van je Glas?

De grootte van je glas, oftewel je belastbaarheid, wordt beïnvloed door:

• Genetische factoren: Je aangeboren fysieke en mentale veerkracht.

• Levensstijl: Regelmatige lichaamsbeweging, gezonde voeding en voldoende slaap versterken je draagkracht.

• Mentale veerkracht: Het vermogen om met stress om te gaan en positieve coping strategieën toe te passen.

• Sociale ondersteuning: Een sterk sociaal netwerk kan je draagkracht vergroten.

Je belastbaarheid — oftewel de grootte van je glas — is niet iets vaststaand. Het wordt bepaald door een samenspel van bovenstaande factoren die je lichaam, geest en omgeving beïnvloeden, en is daardoor trainbaar.

Biologisch gezien speelt bijvoorbeeld je genetische aanleg mee, maar ook hoe goed je voor je lichaam hebt gezorgd door de jaren heen: voeding, beweging, slaap en het vermijden van schadelijke invloeden, bv. roken en alcohol, hebben allemaal impact.

Psychologisch kunnen veerkracht, stresshantering en mentale gezondheid je glas groter of kleiner maken. En sociaal gezien hebben je relaties, werkdruk en steunnetwerk eveneens invloed.

Het mooie is dat je, door bewuste keuzes te maken en te investeren in een gezonde levensstijl — met aandacht voor lichamelijke, mentale én sociale gezondheid — je glas kan vergroten. Dat geeft je meer ruimte om met de dagelijkse uitdagingen om te gaan zonder dat het glas overloopt. Dat is natuurlijk geen gemakkelijke opdracht, maar het begrijpen van dit concept kan wel helpen om inzicht te krijgen en zo de eerste stap naar verandering te zetten.

Wat Vult het Glas? De Belasting

Wat in je glas terechtkomt — met andere woorden, wat jou belast — is veel meer dan alleen fysieke belasting of sportieve inspanning. Het is een samenspel van biologische, psychologische en sociale factoren die elkaar voortdurend beïnvloeden:

• Biologische belasting: zoals (micro)trauma, ziekte, hormonale veranderingen, slaaptekort of voedingstekorten.

• Psychologische belasting: zoals stress, angst, perfectionisme, negatieve gedachten of een laag gevoel van controle.

• Sociale belasting: werkdruk, familiale verantwoordelijkheden, financiële stress, eenzaamheid of het ontbreken van steun.

Wat dit zo complex maakt, is dat deze factoren elkaar niet losstaand beïnvloeden. Zoals Cholewicki en collega's (2019) beschrijven, ontstaat pijn en stress niet lineair, maar binnen een dynamisch, bio-psycho-sociaal netwerk waarin factoren elkaar versterken. Een negatieve gedachte kan je slaap beïnvloeden, slaaptekort verstoort je herstel, en een verminderde belastbaarheid maakt je gevoeliger voor stress of pijn.

Daarom zien we in de praktijk vaak mensen met klachten waarvoor geen duidelijke "trigger" aan te wijzen is. Hun glas is niet ineens, maar beetje bij beetje gevuld — door een opeenstapeling van prikkels. Omdat dat proces traag verloopt, merken we het vaak niet. We raken gewend aan leven met het water voortdurend aan de rand van het glas.

Het doet denken aan de bekende metafoor van de kikker in een pot water die langzaam wordt opgewarmd: zolang de temperatuur geleidelijk stijgt, blijft de kikker zitten, zich niet bewust van het gevaar. Zo ook beseffen wij vaak pas dat het te veel is, wanneer het glas daadwerkelijk overloopt.

Wanneer het waterpeil langdurig te hoog blijft, gebeurt er iets anders: je systeem blijft in een staat van verhoogde alertheid. Fysiologisch betekent dat een continu actieve stressrespons — het lichaam staat in paraatheid, wat op termijn de herstelcapaciteit aantast. Je begint de dag al met een bijna vol glas, waardoor je gevoeliger wordt voor kleine prikkels die het glas meteen doen overstromen.

Zo ontstaat een neerwaartse spiraal: omdat je niet goed kan herstellen, neemt je belastbaarheid af. En hoe kleiner je draagkracht, hoe sneller je overspoeld raakt. De sleutel ligt dan niet enkel in minder belasting, maar ook in het versterken van de omstandigheden waarin herstel mogelijk wordt.

De interactie tussen stressoren is complex en zelfversterkend. Eenvoudige oorzaak-gevolg verklaringen schieten vaak tekort in het verklaren van chronische pijn — gebaseerd op Cholewicki et al., 2019(PMID 31092123)

Wat helpt om je glas te legen of te versterken?

Uit deze metafoor vloeien twee strategieën voort: je kunt ofwel je belastbaarheid vergroten (het glas groter maken), of je belasting verminderen (het waterpeil doen zakken). Concreet betekent dit dat je werkt aan een steviger, ruimer glas én leert om het waterpeil geregeld te verlagen. Dat vraagt aandacht voor verschillende domeinen van je leven. Enkele concrete voorbeelden:

• Slaap voldoende én regelmatig: Herstel begint met slaap. Maar het gaat niet alleen over het aantal uren:  ook je bioritme speelt een grote rol. Probeer zoveel mogelijk op een vast uur te gaan slapen en op te staan, ook in het weekend. Na verloop herkent en beloont je lichaam die regelmaat.
• Beweeg voldoende: Beweging is één van de krachtigste manieren om spanning af te voeren en je systeem veerkrachtiger te maken. Geen nood aan intensieve sporten: regelmatig stappen is al een uitstekende basis. Lees ook ons blogbericht:👉 Hoeveel stappen per dag?
• Eet voedzaam en gebalanceerd: Gezonde voeding ondersteunt je herstel én je immuunsysteem. Wist je dat overgewicht kan leiden tot laaggradige ontsteking, die je pijndrempel verlaagt? Meer daarover lees je hier: 👉 Overgewicht en laaggradige inflammatie

• Wees bewust van alcohol, nicotine, caffeïne en andere middelen: Middelen zoals alcohol, nicotine en caffeïne lijken soms een tijdelijke ontspanning te bieden, maar kunnen je herstel verstoren. Ze kunnen je slaapkwaliteit verminderen, je stressniveau verhogen en zo het waterpeil in je glas doen stijgen. Probeer bewust om te gaan met deze middelen en zoek waar mogelijk gezondere alternatieven om je balans te bewaren.

• Zorg voor sociale verbinding: De rol van sociale contacten in pijn en herstel wordt vaak onderschat. Eenzaamheid is een belangrijke stressor en vergroot de kans op chronische pijn. Helaas is het niet altijd eenvoudig om verbinding te vinden of te versterken, maar het is wél belangrijk om er aandacht aan te geven — klein beginnen is beter dan blijven wachten.

• Geef jezelf rust en betekenisvolle ontspanning: Herstel is niet gelijk aan ‘niks doen’, maar aan de juiste vorm van rust. Dat kan stilte zijn, natuur, een boek lezen of muziek luisteren. Activiteiten die veiligheid en plezier oproepen, geven ruimte aan herstel.

• ‍Zoek professionele hulp: Bij aanhoudende klachten kan begeleiding door een kinesitherapeut, psycholoog of andere zorgverlener helpen.

Een laatste gedachte: Neem de leiding in je gezondheid

Als je klachten hebt die maar niet weggaan of steeds terugkeren, kan het waardevol zijn om eens op papier te zetten wat voor jou persoonlijk de triggers zijn die ervoor zorgen dat het water in jouw glas te hoog komt te staan — of waarom het sneller vult dan het leegloopt.

Het is niet makkelijk om goed in te schatten hoe hoog jouw water staat of hoelang je eigenlijk al aan het ‘vechten’ bent tegen het overlopen. Toch is het belangrijk om stap voor stap te werken aan het vergroten van je glas — door een gezonde en realistische levensstijl die bij jou past. Daarnaast helpt het ook om het water regelmatig te laten zakken, door voldoende (actieve) rust, beweging en ontspanning in te bouwen.

Door aandacht te blijven geven aan zowel je lichaam, je gedachten als je omgeving, neem je zelf het stuur in handen om klachten te voorkomen of te verminderen. Zo geef je jezelf de beste kans om sterker, veerkrachtiger en gezonder te leven.

‍

 Geschreven door Tim Willems, Juni 2025

‍

📚 Bronnen

Lehman, G. (2017). Pain Guidebook. Verkregen van https://www.greglehman.ca/pain-science-workbooks

Moseley, G.L., & Butler, D.S. (2015). The Explain PainHandbook: Protectometer. Noigroup.

Cholewicki J, Breen A, Popovich JM Jr, Reeves NP, SahrmannSA, van Dillen LR, Vleeming A, Hodges PW. Can Biomechanics Research Lead toMore Effective Treatment of Low Back Pain? A Point-Counterpoint Debate. JOrthop Sports Phys Ther. 2019 Jun;49(6):425-436. doi: 10.2519/jospt.2019.8825.Epub 2019 May 15. PMID: 31092123; PMCID: PMC7394249.

Beelden gegenereerd met behulp van AI.

‍